بررسی محوطه هخامنشی قدمگاه ارسنجان (فارس) و مقایسه آن محوطه های همزمان همان منطقه

چکیده: در شمال روستای چاشت خور از توابع ارسنجان فارس، در انتهای جنوب کوه رحمت (مهر) اثر صخره ای به صورت سه صفه رو باز حجاری و تراشیده شده است که اهالی بدان قدمگاه می گویند. با توجه به شواهد باقی مانده در این اثر صخرهای از ابزارهای سنگ تراشی همانند ابزارهای سنگ تراشی در پاسارگاد و تخت جمشید استفاده شده است. می توان نتیجه گرفت که این اثر صخره ای متعلق به دوره هخامنشی است ولی در کاربری و کاربرد این بنا پژوهشگران با هم اختلاف دارند. اهداف این پژوهش شامل: تهیه نقشه دقیق موضع نگاری (توپوگرافی) از محوطه و پیرامون آن، شناسایی دقیق ابزرارهای سنگ تراشی به کار رفته در بنا و روش حجاری سنگ در بنا، پژوهش درباره کاربری واقعی اثر، تلاش برای یافتن سر نخ هایی از این بنا در گل نبشته های تخت جمشید. در این پژوهش از دو روش میدانی و کتابخانه ای بهره گرفته شد که در ابتدا مطالعات میدانی شامل: نقشه برداری موضع نگاری از محوطه و پیرامون آن، بررسی سیستماتیک باستان شناسی، تهیه نقشه های دقیق با استفاده از روش فتوگرامتری (اسکن لیز) و در نهایت فن شناسی سنگ. پس از اتمام بررسی های باستان شناسی مطالعات کتابخانه ای با توجه به اطلاعات کسب شده از بنا شروع و در نهایت با مقایسه تجزیه و تحلیل آن داده ها با سایر بناها و داده های شبیه به اثر صخره ای قدمگاه به پایان رسید. نتایج به دست آمده از این پژوهش حکایت از آن داشت که بنا به گفته بسیاری از پژوهشگران این بنا آرامگاهی به سبک آرامگاه های شاهان هخامنشی نبوده و کاربری آرامگاه نداشته است. براساس داده های کسب شده نشان از به اتمام رسیدن ساخت و حجاری این بنا دارد. با توجه به آثار باقی مانده از حجاری های این بنا، می توان تاریخ ساخت این بنا را اواسط دوره هخامنشی دانست و با توجه به این موضوع می توان گفت که شواهد اندکی از این بنا در گل نبشته های تخت جمشید که متعلق به اوایل دوره هخامنشی است، وجود دارد. در نهایت نتیجه به دست آمده نشان از آن داشت این بنا یک نیایشگاه صخره ای مربوط به خدایان ایران باستان میترا و آناهیتا بوده و ساخت این بنا به اتمام رسیده است. چکیده: در شمال روستای چاشت خور از توابع ارسنجان فارس، در انتهای جنوب کوه رحمت (مهر) اثر صخره ای به صورت سه صفه رو باز حجاری و تراشیده شده است که اهالی بدان قدمگاه می گویند. با توجه به شواهد باقی مانده در این اثر صخرهای از ابزارهای سنگ تراشی همانند ابزارهای سنگ تراشی در پاسارگاد و تخت جمشید استفاده شده است. می توان نتیجه گرفت که این اثر صخره ای متعلق به دوره هخامنشی است ولی در کاربری و کاربرد این بنا پژوهشگران با هم اختلاف دارند. اهداف این پژوهش شامل: تهیه نقشه دقیق موضع نگاری (توپوگرافی) از محوطه و پیرامون آن، شناسایی دقیق ابزرارهای سنگ تراشی به کار رفته در بنا و روش حجاری سنگ در بنا، پژوهش درباره کاربری واقعی اثر، تلاش برای یافتن سر نخ هایی از این بنا در گل نبشته های تخت جمشید. در این پژوهش از دو روش میدانی و کتابخانه ای بهره گرفته شد که در ابتدا مطالعات میدانی شامل: نقشه برداری موضع نگاری از محوطه و پیرامون آن، بررسی سیستماتیک باستان شناسی، تهیه نقشه های دقیق با استفاده از روش فتوگرامتری (اسکن لیز) و در نهایت فن شناسی سنگ. پس از اتمام بررسی های باستان شناسی مطالعات کتابخانه ای با توجه به اطلاعات کسب شده از بنا شروع و در نهایت با مقایسه تجزیه و تحلیل آن داده ها با سایر بناها و داده های شبیه به اثر صخره ای قدمگاه به پایان رسید. نتایج به دست آمده از این پژوهش حکایت از آن داشت که بنا به گفته بسیاری از پژوهشگران این بنا آرامگاهی به سبک آرامگاه های شاهان هخامنشی نبوده و کاربری آرامگاه نداشته است. براساس داده های کسب شده نشان از به اتمام رسیدن ساخت و حجاری این بنا دارد. با توجه به آثار باقی مانده از حجاری های این بنا، می توان تاریخ ساخت این بنا را اواسط دوره هخامنشی دانست و با توجه به این موضوع می توان گفت که شواهد اندکی از این بنا در گل نبشته های تخت جمشید که متعلق به اوایل دوره هخامنشی است، وجود دارد. در نهایت نتیجه به دست آمده نشان از آن داشت این بنا یک نیایشگاه صخره ای مربوط به خدایان ایران باستان میترا و آناهیتا بوده و ساخت این بنا به اتمام رسیده است.